Almanya Federal Eyaletler

16 federal eyalet, zamanında iki katından daha fazla sayıda olan kraliyet, dükalık ve mini payitahtlardan oluşmuş. Almanya, zengin bir tarihe sahip. Doğası da zengin bir çeşitlilik bütünü. Yılda 20 milyon kadar insanın Almanya’ya gelmesine hiç şaşırmamamak lazım. Çoğu bir seferliğine gelmiyor, Almanca’da vedalaşırken söylenen “Auf Wiedersehen!” (görüşmek üzere!) sözünü gerçekleştiriyorlar.

Eyaletler ve Halk: 16 Federal Eyaletin Portresi
Baden-Württemberg
Baden-Württembergliler övünmeyi sevmezler. Halbuki eyaletleri rekor üstüne rekor kırıyor: Avrupa’nın yüksek teknoloji merkezleri arasında bir numara. Almanya’da başka hiç bir yerde bu kadar çok patent kaydı yok. Bölge, mucitleriyle meşhur. Gottlieb Daimler, Carl Benz ve Robert Bosch bunun birer kanıtı. Günümüzde sadece Bosch, Daimler- Chrysler, Porsche ve Boss değil, Fischer (cıvata), Stihl (testere) ve Würth (vida) gibi orta ölçekli şirketler de eyaletin dünya ihracat şampiyonu namını garanti ediyorlar. Ama Heidelberg ve Bodensee arasındaki bu bölgede hayat sadece çalışmaktan ibaret değil: Ülkede başka hiçbir yerde burada olduğu kadar çok yıldızlı aşçı yok. şarapların lezzeti ise sır olmaktan çıktı.

Bavyera
ıyi bir (Frankonya)-şarabı “Bira Diyarı” Bavyera’da da bulunur. Oktoberfest, Neuschwanstein Sarayı ve muhteşem Alp dağları buraya diğer eyaletlere olduğundan çok daha fazla yabancı turist çekmektedir. Ama “dizüstü bilgisayar ve kısa deri pantalonlar” tekerlemesinin gösterdiği gibi: Bavyera, sadece ananelerin canlanmış hali değildir. Ekonomisi – ki, ısveç’inkinden daha güçlüdür – BMW, Audi, Siemens, MAN ve EADS (Airbus)  gibi dünya markalarıyla parlamaktadır. Başkent Münih’te herhangi bir başka Alman şehrinde olduğundan daha fazla yayınevi vardır. Ama metropolün dışında da Almanya’nın bu en büyük Federal eyaleti pırıltılar saçıyor: Her yıl düzenlenen Bayreuth Festivali “kapalı gişe”. Her on yılda bir Oberammergau’da sergilenen ısa’nın Çilesi oyunu için de aynısı geçerli.

Berlin
Senede bir kere, Berlin Film Festivali Berlinale sırasında bütün sinema dünyası gözlerini Berlin’e çeviriyor. Ama Berlinliler dünyanın odak noktası olmaya alışıklar. Ne de olsa 1458’de Hohenzollern Hanedanı rezidansını buraya kurduğundan beri, başkentliler. Karanlık tarafları da olan bir tarih: Nazi hükümdarlığı ve şehrin ortasına duvar çeken DDR-Rejimi. 1990’dan beri Berlin yine dünya standartlarında ve birleşik bir başkent. Avrupa’nın en büyük müzeler kompleksi Müzeler Adası, Berlin Filarmonisi ve 150 kadar sahnesiyle benzeri olmayan bir kültürel yaşam var. “Bilgi başkenti” 17 üniversite ve yüksek okulu barındırıyor. Ekonomisi, Schering ya da Philip Morris gibi isimlerle parlıyor. Ve dünyanın en büyük turizm fuarı ITB’nin, sloganında vurguladığı gibi: berlin, seyahate değer.

Brandenburg
Bol ormanlı Brandenburg eyaleti Başkent Berlin’i çevreleyerek, kenti saran “zengin yerleşim bölgelerinden” faydalanıyor. Ama gölleri ve ormanları bol bu eyaletin kendi kozları da var. Prusya ımparatorluğu’nun temelini oluşturan bu bölge, başta UNESCO Dünya Mirası Sanssouci olmak üzere Hohenzollern dönemi saraylarıyla, saray mimarisinin harikulâde örneklerine sahip. Ama Brandenburg’un başkenti Potsdam, sadece bu nedenle Almanya’nın en güzel şehirlerinden biri sayılmıyor. Hollanda’dan gelen Hügenotlar da yapıtlarıyla iz bırakmışlar. Günümüzde Brandenburglular film kenti Babelsberg’de çekilen Hollywood yapımlarıyla, Frankfurt/ Oder’deki Avrupa Üniversitesi Viadrina ile ve aralarında örneğin Ebay Almanya merkezi olmak üzere, 280’den fazla yabancı şirketle göz kamaştırıyorlar.

Bremen
Klasik deniz ticareti ve bilhassa kahve, Hansa şehri Bremen’i bugünlere taşıdı. Bremen şehri ile onun yaklaşık 60 kilometre kadar uzağında bulunan Bremerhaven’den oluşan bu en küçük federal eyaletin limanı, istihdamın üçte birini sağlıyor. Bölgedeki en büyük işveren olarakgösterilecek kurum Daimler-Chrysler; genelde arabaların oynadığı rol hatırı sayılır ölçüde büyük: Burada yılda 750 000 araç ihraç ya da ithal ediliyor. Kültürel alan da ticaretin etkisinde: Deniz Aşırı Ülkeler ve Deniz Taşımacılık Müzeleri Almanya’nın dört bir tarafından ziyaretçi çekiyor. Tüccarların zenginliği ayrıca en güzel şehir mimarisi örneklerinden birini, Barok ve Rönesans yapılarıyla bezeli Belediye Binası önü pazar meydanını yaratmış: 888’de pazar yasasının oluşumuyla başlayan zengin tarihin bir göstergesi.

Hamburg
şehir devlet Hamburg’da, Airbus, Otto Versand ve Nivea üreticisi Beiersdorf bunu hemen hissettirmeseler de, ekonominin kalbi limanda atıyor. Ama bütün petrol şirketlerinin merkezlerinin Elbe nehrinde olması tanker terminallerinden kaynaklanıyor. Denizciler ve gezginlere sorarsanız, size daha çok eğlence merkezi St. Pauli’yi methedeceklerdir. Ama Hamburglular için medya ve bilim merkezi olarak anılmaları kesinlikle daha büyük önem taşır. Dolayısıyla kültüre büyük bir ilgi duyulur. Bu gereksinim, Kunsthalle gibi saygın müzeler ve dünyaca meşhur star balet John Neumeier’i kadrosunda barındıran Devlet Operası’nın da dahil olduğu, sayıları 40’a varan sahne tarafından karşılanır. Her ay şehre binlerce ziyaretçiyi çeken müzikaller konusunda ise Hamburg milli şampiyondur.

Hessen
Almanya’da gerçek anlamda bir dünya şehri izlenimini ancak Frankfurt am Main bırakıyor: En yüksek binalar, en büyük havaalanı ve (Avrupa Merkez Bankası da dahil olmak üzere) Avrupa kıtasının en çok bankası bu şehirde bulunuyor. Bu en büyükler listesini daha da fazla genişletebilir örneğin, Almanya’nın en yoğun trafiğine sahip istasyon ve otoyol kavşağıyla sürdürebiliriz. Halbuki bu metropol, sadece 655000 nüfusu ile Hessen eyaletinin başkenti bile değil. Bu ünvana, şıklığıyla bilinen Wiesbaden sahip. Bunun dışında Hessen eyaleti pek görkemli değildir. Sıradağları ormanlarla kaplı, Rheingau bölgesi şarabıyla ünlü ve her köşesi iş hayatına odaklıdır. Sanayi devleri Opel Rüsselsheim’da, Volkswagen Kassel yakınlarında bulunuyor; Darmstadt’daki ESA ise Avrupa uzay faaliyetlerinin büyük bir bölümünü yönlendiriyor.

Mecklenburg-Vorpommern
Mutlaka uzaya çıkmanız gerekmez; uçaktan da baksanız Mecklenburg-Vorpommern, 2000’den fazla gölü, bir çok akarsuyu ve yemyeşil görüntüsüyle bu doğa harikası yer hiç şüphesiz sizi hemen kendine çekecek ve cezbedecektir. 350 kilometrelik Doğu Denizi sahilini de sayarsanız, Kuzeydoğu’daki federal eyalet Orta Avrupa’nın en büyük su sporları sahasına sahiptir. Bölgenin en büyük gelir kaynağının turizm olduğuna hiç şaşmamak gerekir. Bunun böyle kalması için eyaletin beşte biri doğa koruması altındadır. En düşük nüfus yoğunluğuna sahip bu federal eyaletin temel gelir kaynağını, tatil merkezlerinin uzağında, sahilde gemi yapımı ve tarım oluşturur. Kuzey Avrupa’nın en eski üniversiteleri ve bir çok yenilikçi araştırma ve geliştirme işletmeleri, eyaleti yüksek
teknoloji, biyoteknoloji ve tıp teknolojisi için en dinamik bölgelerden biri yapmaktadır.

Aşağı Saksonya
Meyer tersanesi yeni bir lüks yapım gemisini Ems nehrinin dar sularına bıraktığı her seferinde Aşağı Saksonya, Papenburglu gemi yapımcıları sayesinde tüm dünyada televizyon ekranlarına çıkıyor. Kuzey Denizi’ndeki tatil adalarından başlayarak bu bölge ile Harz bölgesinde bulunan dağlar arasında yerleşimini kurmuş olan bir numaralı sanayi, Wolfsburg’da Volkswagen, Hannover’de Continental gibi otomotiv sanayisidir. Hannover’de, dünya genelinde tur operatörlerinin en büyüklerinden olan TUI’nin merkezi bulunmaktadır. Eyaletin başkenti, Hannover fuarı ve dünyanın en büyük bilişim fuarı CeBIT sırasında olmak üzere, yılda iki kere bütün dünyanın ilgisini üzerine topluyor. Ama Hannover zaten uluslararası bir üne sahip. Ne de olsa Hannover hükümdarları, 1714’ten 1837’ye kadar aynı zamanda ingiltere Kralı olarak da hükmediyorlardı.

Kuzey Ren-Vestfalya
Almanya’nın başka hiç bir yerinde daha fazla insan yaşamıyor. Dolayısıyla, bir o kadar da çok şehri var eyaletin: Gotik dönemin usta yapıtı Katedrali ile Köln, Federal Almanya’nın ilk başkenti Bonn, eyaletin modaya düşkün başkenti Düsseldorf, ımparator Büyük Karl döneminde Avrupa’nın başkenti olan Aachen, kıtanın en büyük iç limanına sahip Duisburg, ipek şehri Krefeld, keten şehri Bielefeld ya da Ruhr havzası metropolleri Essen ve Dortmund. Bunlar, Almanya’nın halen en büyük sanayi bölgesinin dönüşümünü yansıtıyorlar: Kömür ve çeliğin yanı sıra artık biyokimya ve yüksek teknoloji önem kazanıyor. Ama “KRV”  Avrupa’nın en sık araştırma merkezi ağına sahip olduğu gibi, UNESCO’ya göre New York ve Paris’in yanısıra dünyanın en önemli kültür bölgelerinden sayılıyor.

Renanya-Palatina
Bingen ve Koblenz arasında uzanan ve büyük çoğunluğu Renanya Palatina’ya ait olan Ren vadisi, UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası listesinde önemli bir yere sahip bir inci. şarap ve köpüklü şarap ticaretinin merkezi bu bölgeye şarap Diyarı da denir. Halbuki eyalet, üstün teknolojiyi ilk benimseyenlerdendir. Kimya devi BASF bunun bir örneği. Gerek eyaletin başkenti Mainz’da, hareketli harflerle kitap baskısını icad eden ve etkisi kalıcı olan Johannes Gutenberg, gerekse sadece belli dönemlerde etkinlik kazanan Trierli Karl Marx’ın eseri ile olsun; eyalet her zaman yenilikçi oldu. Ama bütün büyükçe şehirleri Romalılar döneminde kurulmuş olan bir yerde kültür ve hayat sevinci de önem taşır. Her yıl 50’den fazla festivalin yapılması da bunu kanıtlar.

Saarland
Alman dilinde yetişen yeni kuşak sinemacılar için düzenlenen Saarbrücken Film Festivali Franka Potente ve Til Schweiger gibi bir çok starın dünya kariyerini başlattı. 200 yıl içinde sekiz kere milliyet değiştiren federal eyaletin gurur duyabileceği bir bilanço. Fransız sınırındaki eyalet, mutfak kültürü ve hayat tarzı açısından, “Saarvoir vivre” deyimindeki gibi, Fransız etkisinde. Önceleri maden ocakları bölgesi olan eyalette kömürün artık bir rolü yok. Çelik ve otomotiv yapımı şimdi, yükselişe geçen bilişim ile liderlik mücadelesinde. Çelik, harika bir yapıtı miras bıraktı: UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası
listesindeki maden ocağı “Völklinger Hütte”. Ama en çok bilinen isim, dünyaca ünlü porselen firması Villeroy & Boch olacaktır.

Saksonya
Meißen, küçük de olsa, porseleni sayesinde eyalet başkenti Dresden ve fuar metropolü Leipzig’in yanısıra, Saksonya’nın muhtemelen en tanınmış şehridir. Bağımsız eyalet, Almanya’ nın doğusundaki dinamik ekonomi bölgelerinden biridir. Başta bilişim branşı, ince mekanizmalı saat yapımcılığı ve otomobil yapımcılığı, dönüşüme damgasını vuran dallardır. Barok Dresden kentindeki Frauen Kilisesi’nin yeniden inşa edilmesi de bunun bir sembolüdür. Saksonya, bir  zamanlar olduğu gibi, günümüzde yine en çok müzik konusunda iddialı. Dresden Semper Operası ve neredeyse 800 yıllık geçmişi olan ve Johann Sebastian Bach’ın kantör olarak bulunduğu Leipzig’in Thoman Korosu bunun göstergeleridir. En büyük Saksonyalı Bach’mıdır? Richard Wagner düşünüldüğünde, Bach’ın en azından ciddi bir rakibi var.

Saksonya-Anhalt
En büyük oğlu Georg Friedrich Händel için, Halle şehri her yıl büyük bir festival düzenliyor. Barok döneminin bestecisi buna rağmen Martin Luther’in gerisinde kalmaktadır. Eislebenli reformcu, Hıristiyan dünyasını değiştirdi. Dolayısıyla, “Luther şehri” Wittenberg, kaleleri ve kiliseleri bol olan bu eyaletin en çok ziyaret edilen yerlerinden biri. Ama kimya üçgeni Halle-Merseburg-Bitterfeld de meşhurdur: Birleşmeden bu yana, Saksonya-Anhalt en çok yabancı sermaye çeken yer. Günümüzde Total Leuna’da rafine ediyor, Dow Chemical Schkopau’da, kimya devi Bayer ise Bitterfeld’de üretiyorlar. Doğa dostları ise 1141 metre yüksekliğindeki kayalığı severler. Zirvesi üzerine efsaneler yazılmıştır: 1 Mayıs arifesinde Walpurgis Gecesi’nde orada cadılar dans etmek için bir araya gelirler.

Schleswig-Holstein
Schleswig Holstein’da kendisinden en çok korku duyulan efsane kahramanı hiç kuşkusuz bir şekilde Blanke Hans’dır. Çünkü denizin yok edici gücünü simgeler. Almanya’nın en kuzeyindeki eyalet, iki denize sınır oluşturur: Kuzey ve Doğu Denizi. Dolayısıyla gemi yapımcılığı ve balıkçılık eskiden beri önemlidir. Alman balıkçı filosunun üçte ikisinin vatanı burasıdır. Ama ana gelir kaynağı turizm ve tarımdır. Kuzey Denizi adası Sylt, şık bir tatil adasıdır. Eyaletin başkenti Kiel ile, Thomas Mann’dan ötürü ölümsüzlük kazanan Hansa şehri Lübeck arasında kimin daha önemli olduğuna dair yoğun rekabet vardır. Her ikisi de, ıskandinavya rotası için, Puttgarden’in yanısıra eyaletin en önemli araba vapuru limanlarına sahiptir. Doğu Avrupa’daki gelişmeyle birlikte eyalet, Doğu Denizi ekonomik sahasından faydalanmaktadır.

Thüringen
Thüringen Ormanı’nın dağları Almanya’nın en güzel yürüyüş yollarından, 160 kilometre uzunluğundaki “Rennsteig” yolunun dekorunu oluştururlar. Bu yol aynı zamanda mangal sosisleri, tarihi Wartburg Kalesi ya da Weimar’ın şair prensleri Goethe ve Schiller kadar eyaletin bir markasıdır. Ama Thüringen sadece mutfak ve edebiyat geleneği ile değil, mucitleri ile de meşhurdur. Jena’da Zeiss ve Schott modern optik sanayisini kurdular; Jenoptik – araba üreticisi Opel’in ve türbin imalatçısı Rolls-Royce’un yanı sıra – günümüzde yine en önemli şirketler arasında yer alıyor. Eyalet başkenti Erfurt’ta gelişen biyoteknoloji ve güneş enerjisi teknolojisine dikkati çekmek gerek. Ne de olsa burada dört üniversite birden iyi bir eğitim hizmeti veriyor.
 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.